Burkina Faso'da darbe girişimi

Burkina Faso'da gece başlayan darbe girişiminde isyancılar bazı kışlaları ele geçirdi, Devlet Başkanı Roch Marc Christian Kabore'den haber yok. 

Amerika yayı kuruluşu NPR'da yer alan habere göre, dün başlayan protesto gösterilerinde güvenlik güçleriyle eylemciler çatıştı, Kabore'nin partisine ait bir bina ateşe verildi. Göstericiler askerlerin yönetimi devralması yönünde sloganlar attılar. 

Gösteriler sürerken başkentteki bazı kışlalardan silah sesleri gelmeye başladı. 

Bunlardan biri de Lamizana Sangoule askeri kışlasıydı. Bir süre sonra  bu kışladan çıkan bir grup asker  göstericilere destekleyen sloganlar atarak üssü derk ettiler. Gruptakiler güvenlik güçleri göz yaşartıcı gaz kullandığında durduruldu.

Gece saatlerinde ise Devlet Başkanı Roch Marc Christian Kabore'nin evinin yakınında silah sesleri yükseldi. İsyancı askerlerin günün erken saatlerinde bir askeri üssü ele geçirmesinin ardından bir askeri darbe girişiminin yayıldığı haberleri geliyor. 

Devlet Başkanı Kabore'den henüz bir haber çıkmadı, kimi kaynaklarca isyancılar tarafından gözaltına alındığı öne sürüldü. Ancak resmi kaynaklar ise devlet başkanının güvenli bir yerde olduğunu belirtiyor. 

Devlet Başkanlığı konutu yakınında şiddetli çarpışmaların sürdüğü de gelen haberler arasında. 

Savunma Bakanı Aime Barthelemy Simpore devlet yayıncısı RTB'ye verdiği demeçte, yalnızca başkent Ouagadougou'da değil, diğer şehirlerde de birkaç kışlanın huzursuzluktan etkilendiğini söyledi.  Simpore, "Birkaç kışla var. Çok fazla değil. Bu kışlaların bazılarında sakinlik geri geldi. Şimdilik bu kadar. Durumu izliyoruz" dedi. 

Bakan, Kabore'nin gözaltına alındığı iddialarını reddeti, ancak nerede olduğu konusunda da bir açıklama yapmadı. 

Devlet yayın kuruluşundaki bir haber başlığı, silah sesini "askerlerin hoşnutsuzluğu" olarak nitelendirdi. Haberlerde, "Bazı bilgilerin aksine cumhuriyetin hiçbir kurumu hedef alınmamıştır" denildi. 

Dinci örgütlerin saldırıları

Burkina Faso'nun belli bölgelerinde, bir süredir El Kaide ve IŞİD bağlantılı grupların saldırıları artmış durumda.  Son yıllarda, bu saldırılardan çok sayıda kişi öldü ve yaklaşık 1,5 milyon insan yerinden edildi.

Askerlerin, dinci militanlara karşı tırmanan mücadelenin ortasında Burkina Faso ordusu için daha iyi çalışma koşulları istediği belirtiliyor. Uluslararası ajanslara ulaşan bazı askerlerin talepleri arasında aşırılık yanlılarına karşı savaşta insan gücünün artırılması, yaralılara ve ölülerin ailelerine daha iyi bakılması yer alıyor. İsyancı askerlerin askeri ve istihbarat hiyerarşisinin değiştirilmesini istediği de belirtiliyor.  

Kabore'ye tepki arttı

Kabore ilk olarak 2015'te göreve başladı ve uzun süredir başkan olan Blaise Compaore'nin bir halk ayaklanmasıyla devrilmesinden sonra yapılan seçimi kazandı.

Yine de Kabore, ülkenin İslami aşırılık krizi derinleştiği için Kasım 2020'de yeniden seçilmesinden bu yana artan muhalefetle karşı karşıya kaldı. Geçen ay başbakanı görevden aldı ve kabinenin çoğunu değiştirdi. Ancak eleştirmenler istifasını çağırmaya devam etti.

Pazar günü, ordu isyanını destekleyen protestocular, bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçiminin 2025'te yapılacak olmasına karşın, Kabore'den bıktıklarını dile getiriyorlar. Bir göstericini şu sözleri durumu yansıtıyor:

“Şu anda başka bir diktatörlük biçimi altındayız. Kendi halkını güvence altına almak için güvenlik önlemleri alamayan bir başkan, ismine layık bir başkan değildir."

Darbe girişimleri

Burkina Faso'daki darbe girişimleri de yeni değil. Bu ayın başlarında, başarısız bir darbe planına katılmakla suçlanan bir grup askeri tutuklamıştı. Bu askerler ile Pazar günü ayaklanmaya öncülük edenler arasında herhangi bir bağlantı olup olmadığı hemen bilinmiyor. Askeri savcılar, komployla ilgili olarak dokuz asker ve iki sivilin tutulduğunu söyledi.

Ülkede, 1987'de Compaore zorla iktidara geldi. 2015'te devrilmesinin ardından, ona sadık askerler, kurulan geçiş hükümetini devirmeye çalıştı. Ancak, ordu, Kabore bir seçim kazanıp göreve başlayana kadar tekrar liderlik eden geçiş makamlarını yeniden iktidara getirmeyi başardı.

Batı Afrika, son 18 ayda bir dizi askeri darbe gördü. ECOWAS olarak bilinen bölgesel bloğun 2012'den bu yana ilk kez iki üye devleti aynı anda darbe yaşadı.

Ağustos 2020'de Mali'deki bir askeri kışlada çıkan bir isyan, demokratik olarak seçilmiş başkanın gözaltına alınması. Daha sonra ulusal televizyonda istifasını açıkladı ve oradaki cunta lideri dört yıl daha yeni seçimler istemiyor.

Eylül 2021'de Gine cumhurbaşkanı da bugüne kadar iktidarda kalan bir askeri cunta tarafından devrildi.