Zeytinyağı ihracatında hedef 50 bin ton

Zeytin ve zeytinyağında önemli ülkeler arasında olan Türkiye'de sektör, 1 milyar dolar ihracat yapmayı ve zeytin ağacı varlığını 300 milyona çıkarmayı hedefliyor. 

Türkiye’de tüm zeytin ve zeytinyağı ihracatçılarının çatı kuruluşu Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, iklim krizini ve buna karşı yeni  ekonomik büyüme stratejisi sunan Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakat sürecinin sektöre etkilerini ''İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Tarım: Zeytinin Geleceği Çalıştayı''’nda ele aldı. 

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, 2021-2022 sezonu için 235 bin ton zeytinyağı rekoltesi beklendiğine işaret ederek, geçen  yıla göre yüzde 32’lik bir artış olduğunu vurguladı.  

Sektörün yılın ilk 11 ayındaki ihracatının, geçen yıla göre yüzde 12 artışla 270 milyon dolara ulaştığını belirten Gülle, '' En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 3 ülke; 52 milyon dolarla ABD, 38 milyon dolarla Almanya ve 28 milyon dolarla Irak oldu. Son 10 yıldır en fazla üretim yapan İspanya, İtalya ve Yunanistan’ı küresel iklim değişikliği oldukça etkiliyor. Belli bölgelerde artık var-yok yılları söz konusu... Bizim ülkemizde ise üretim noktasında makas giderek daralıyor. Bu, son derece ümit verici bir gelişme” dedi. 

Zeytinyağı ihracatında bu yıl hedef 50 bin ton...

 İspanya’nın 1 milyon 403 bin ton üretimle birinci, İtalya 371 bin ton ile ikinci sırada, Türkiye’nin ise üretimde  üçüncülükte yarıştığını anlatan Gülle, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Diğer ülkelerin rekoltesinde yaşanan düşüşler, ülkemiz için ciddi  fırsat sağlıyor. Zeytin kültürünün olmadığı  ülkeye sıfırdan ürün satmak, zorlukları olan bir süreç. Ancak bugün geldiğimiz konumda tedarik sıkıntısı yaşanan bu ülkelerden ürün alan pazarlara erişme imkanına sahibiz. Zeytinyağı ihracatımızda bu yıl 50 bin tonu hedefliyoruz. İhracatçılarımızın mümkün olduğunca dökme zeytinyağı ihracatı yerine, ambalajlı ve markalı ihracata yönelmelerini istiyoruz. Türkiye, İtalya ve Yunanistan gibi pazarları, dikili ağaç sayısında geride bıraktı. Bu zenginliği, katma değere dönüştürmemiz gerekiyor.”  

Türkiye zeytin ağacı varlığında dünyada ikinci

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Davut Er, “Dünya zeytin ağaç varlığı bakımından, İspanya 330 milyon ağaç varlığıyla ilk sırada yer almaktadır. Ülkemiz 193 milyon ağaç varlığıyla ikinci sırada yer almasına rağmen, sofralık zeytin üretiminde yıllara göre ikinci ve üçüncü sıralarda, zeytinyağında ise üçüncü ve beşinci sıralarda yer almaktadır.  Ağaç başına verimlilikte rakip üretici ülkelerin gerisinde kalmaktayız. Ülke olarak bizim dünya zeytin ve zeytinyağı ticaretinde daha fazla söz sahibi olmamız ve ihracatta sürekliliği sağlamamızın yolu üretim artışından ve istikrarlı üretimden geçmektedir” diye konuştu.   

''Ağaç varlığı 300 milyona ulaştırılmalı''

Zeytin ağaçlarının ağırlıklı olarak kıraç topraklarda yetişen, kuraklığa dayanıklı bitki olduğuna işaret eden  Er, zeytinliklerin büyük  kısmının sulama altyapısından yoksun olduğunu vurguladı.

Er, “Ağaç başına verimi artırabilmek için damla ve basınçlı sulama sistemleri kurulmalı ve elektrik harcamaları, mazot ve gübre gibi çiftçilere yönelik destekler artırılmalıdır. Ülkemizde 193 milyon zeytin ağacı bulunmaktadır. Ülkemiz ağaç varlığının en az 300 milyona ulaştırılması için Tarım ve Orman Bakanlığımızca fidan ve dikim desteklerinin sürdürülmesini istiyoruz. Ancak zeytin ağaç varlığı artırılırken, ihracat sektörümüzün ihtiyaçları da gözetilmeli, doğru çeşitlerin, doğru yörelerde dikimi desteklenmeli” görüşünü ifade etti. 

Ambalajlı yüksek katma değerli zeytin zeytinyağı ihracatı vurgusu

 Çiftçinin girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve ürün fiyatlarının rakip üretici ülkelerle uyumlu hale getirilmesini beklediklerini kaydeden Er, “Manisa-Uslu, Domat ve Çelebi, Aydın-Memecik ve Çelebi, Bursa-Gemlik, Nizip-Kilis, Hatay-Savrani yağlık gibi türlerin desteklenmesi ile hem ihracatımızın iri taneli zeytin ihtiyacı, hem de yağlık zeytin ihtiyacımız doğru çeşitlerle karşılanmış olacaktır” dedi. 

İhracatçıya sağlanan desteklerin arttırılması ve ambalajlı prina yağı ihracatına da destek sağlanması gerektiğine değinen Er, sektör olarak öncelikli hedeflerinin zeytin ve zeytinyağının ihracatının ambalajlı ve sürdürülebilir şekilde devamının sağlanması olduğuna dikkati çekti. 

Türkiye'nin  zeytinyağı üreten ülkeler arasında kişi başına en az tüketen ülke konumunda olduğunu dile getiren Er,  toplam tüketin 140-150 bin ton civarında ve  Kişi başı tüketimin 2 kilogramın  altında olduğunu hatırlattı.  Üretici ülkelerden Yunanistan, İtalya, İspanya gibi ülkelerde kişi başına zeytinyağı tüketiminin  10-15 kilogram arasında değiştiğine dikkati çeken Er, '' Hedefimiz Türkiye'deki zeytinyağı tüketimini kısa vadede 5 kilogram  seviyesine çıkarmak olup, bu hedefe ulaşılabilmesi için zeytinyağında yüzde 8 olan KDV'nin   yüzde 1'e indirilmesi tüketimin arıtılması için önemli” dedi. 

Hedef 1 milyar dolar

Er, 2020-2021 ihraç sezonunda sofralık zeytin ihracatının 88,5 bin ton ve 150 milyon dolar, zeytinyağı ihracatının 45 bin ton ve 135 milyon dolar olarak gerçekleştiğini açıklayarak, “Son iki sezonda en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sofralık zeytinde; Almanya, Irak, Romanya, ABD ve Bulgaristan olurken, Zeytinyağında ise ABD, İspanya Japonya İran ve Suudi Arabistan şeklinde sıralanıyor. Önümüzdeki yıllarda, üretici ve ihracatçılarımızın daha fazla desteklenmesi ve beklediğimiz üretim artışının gerçekleşmesiyle birlikte ihracatımızın ilk fırsatta 1 milyar dolara ulaşması hedeflenmektedir'' diye konuştu.